آب عدسی
عدس، مَرجو یا مَرجُمَک،به فارسی تاجیکستان نسک (نام علمی: Lens esculinaris)، گیاهی کوچک شبیه به نخود و دانهٔ آن از دانههای خوراکی (حبوبات) است که معمولاً در خاکهای فقیری که برای کاشت دیگر محصولات مناسب نیست، کاشته میشود آب عدسی یک از خوراک های محبوب مردم چهار محال و بختیاری و کهکیلویه و بویر احمد است .از قدیم عدسی به عنوان صبحانه و یا میانوعده استفاده میشده است. این غذا در میان انواع آش و سوپ از محبوبیت خاصی برخوردار است، غذایی بسیار مغذی و کمکالری است و در اکثر رژیمهای غذایی، نوع بدون روغن آن توصیه میشود.طرز تهیه عدسی بسیار راحت است اما هر شهری بنا به ذائقه خود محتویات این غذا را تغییر می دهد مثلا مردم یاسوج برای تهیه آن از عدس، پیاز، روغن و ادویه استفاده می کنند. اما در چهارمحال و بختیاری علاوه براین مواد سیب زمینی هم درون آن می ریزند.در نوع دیگری از عدسی که مربوط به شهر کرمانشاه است از سبزیجاتی همچون شنبلیله استفاده می کنند.به دلیل راحت بودن و پر انرژی بودن این غذا هر نوع آن که تهیه شود برای همگان مطلوب است در واقع شما تنها با در اختیار داشتن آب و عدس میتوانید یک غذای خوشمزه و مفید را تهیه کنید.عدس یک غذای کامل است و انرژی لازم را برای کارهای بدنی برای انسان تامین می کند .منبع غنی پروتئین گیاهی است؛ به طوری که مقدار پروتئین موجود در ۱۵گرم عدس، بسیار بیشتر از ۱۵ گرم گوشت گاو است. حاوی اسیدهای آمینه مختلف، ویتامینهای گوناگون از جمله ویتامین B و مواد معدنیای همچون آهن، کلسیم و فسفر است. منبع بسیار خوبی از فیبرهای کاهش دهنده کلسترولاند که نه تنها کمک به کاهش کلسترول میکنند بلکه خاصیت تنظیم قندخون هم دارند زیرا فیبر بالای آنها از افزایش قندخون بعد از خوردن یک وعده غذایی جلوگیری میکنند.عدس به علت داشتن آهن، برای رفع کمخونی و افزایش شیر مادران شیرده مفید است.فیبر غیر قابل جذب عدس نیز نه تنها کمک به افزایش مقدار مدفوع و جلوگیری از یبوست میکند بلکه کمک به جلوگیری از بیماری های گوارشی مانند سندرم رودهای تحریک پذیر و التهاب رودهای نیز میکند.
در ادامه پیشنهاد می کنیم که طرز تهیه شله ماشکی را نیز ببینید.
مواد لازم
- عدس : ۲ پیمانه
- پیاز : یک عدد
- سیب زمینی متوسط : یک عدد
- زردچوبه : به مقدار لازم
- آب : به مقدار لازم
- نمک : به مقدار لازم
- فلفل : به مقدار لازم
مراحل پخت
- مرحله ۱
در ابتدا آب را می گذاریم تا به جوش آید و سپس عدس را اضافه می کنیم تا پخته شود.
- مرحله ۲
سپس توسط گوشت کوب آن را می کوبیم تا خوب له شود.
- مرحله ۳
سیب زمینی نگینی خرد شده را به عدس ها اضافه می کنیم.
- مرحله ۴
پیاز را جداگانه سرخ می کنیم و نمک و زردچوبه و فلفل را اضافه می کنیم.
- مرحله ۵
در آخر به موادی که در بالا گفته شد عدس را اضافه می کنیم.اجازه می دهیم خوب بپزد.
- مرحله ۶
این غذا را می توان خالی و یا با نان استفاده کرد.
دستور تکمیلی این غذا
- برخلاف سایر حبوبات که نفخ آنها با خیساندن تا حدی از بین می رود، نفخ عدس با خیساندن چندان از بین نمی رود و با اینکه نفخ آن کمتر از نخود و لوبیاست ، باید خیلی خوب بپزد تا کاملا هضم شود.
- سعی کنید عدس را به صورت بستهبندی خریداری کنید. توجه کنید که بستهبندی آن چروک و سوراخ نباشد. در ضمن، وقتی عدس را خیس میکنید، عدسها باید ته ظرف باقی بمانند و به سطح آب نیایند. از خریدن عدسهای فلهای نیز خودداری کنید زیرا امکان دیرپز بودن آنها زیاد است.
- اگر آب عدسی تمام شد، بهتر است به آن آب جوش اضافه کنید و در آن کمی عصاره مرغ یا سبزیجات بریزید و اگر عدسی شور شد از سیبزمینی برای تلطیف مزه آن استفاده کنید.
- برای خوشطعمتر شدن خوراک عدسی در انتها به آن مقداری پودر دارچین اضافه کنید.
- خوراک عدسی غلظت مشخصی دارد. بهتر است نه خیلی رقیق باشد و نه مانند حلیم غلیظ. بلکه مانند آش باید نسبتاً غلیظ باشد.
- علاوه بر استفاده از سیبزمینی، میتوانید به خوراک عدسی قارچ ورقهای نیز اضافه کرده و یا هر دو مورد را حذف کنید.
- زردچوبه به دلیل خصوصیات آنتی اکسیدانی قوی خود یکی از موثرترین مواد در جلوگیری از سرطانی شدن سلول های بدن است.
- عدس منبع خوبی از آهن غیر گیاهی می باشد. و برای افزایش جذب آهن ، بهتر است این غذا همراه با منابع ویتامین C مصرف گردد.