شله زرد
شله زرد یکی از سنتی ترین دسرهای ایران است که معمولا در ایام و اعیاد مختلف تهیه می شود و طرفداران زیادی نیز دارد.شله زرد به دلیل وجود رنگ زرد و زعفران آن شهرت دارد و سفره هارا رنگین میکند.این دسر به خصوص در ایام ماه مبارک رمضان طرفداران خاصی دارد و اکثراً در سفره های افطار خود از این دسر خوشمزه و مقوی استفاده می کنند.شله زرد در واقع از ترکیباتی همچون برنج ، زعفران ، دارچین ، بادام ، هل و گلاب تشکیل شده است که هر کدام از این مواد غذایی به تنهایی دارای خاصیت های فراوان می باشند حال تصور کنید که این مواد همگی در یک دسر جمع شوند که در این صورت باعث می شوند یک وعده غذایی بسیار مفید و انرژی زا را به بدن تزریق کنند.در مورد خواص هر یک از این مواد می توانیم به اختصار برایتان توضیح دهیم تا متوجه شوید که هر کدام چه مزایا و چه معایبی را برای بدن دارند.برنج : معمولا قبل از پختن شلهزرد برنج را خیسانده و بعد از آن به مدت طولانی میپزیم که این امر سبب از بین رفتن بخش زیادی از ویتامینهای موجود در این غله از جمله ویتامین B میشود ولی در عین حال منبع خوبی برای تامین کربوهیدرات مورد نیاز بدن است. گلاب : در مورد خواص گلاب موجود در شلهزرد نیز باید گفت گلاب جزء عرقیات خاص ایرانی است که خاصیت نشاطآوری دارد و استنشاق بوی آن سبب افزایش فشار خون میشود. هل : نیز به نوعی یک اکسپکتورانت طبیعی است که خاصیت ضد عفونیکننده و ضد خفگی دارد. زعفران : یکی دیگر از موادی است که به عنوان طعمدهنده در شلهزرد استفاده میشود اما نباید فراموش کرد که زعفران خاصیت آرامشبخشی و نشاطآوری آن اثبات شده به شرط آنکه بیش از حد مجاز یعنی نهایتا سه گرم در روز مصرف نشود. البته این مقدار برای زنان باردار نهایتا یک گرم توصیه میشود چرا که مصرف زیاد زعفران منجر به سقط جنین در زنان باردار و خونریزی لثه میشود. دارچین : در خصوص استفاده از دارچین در شلهزرد باید گفت که این ادویه برای کنترل قند خون بسیار مفید است .تحقیقات نشان داده که علاوه بر این دارچین سطح چربی خون به ویژه تریگلیسیرید را کاهش میدهد و برای ثابت نگهداشتن وزن بسیار مفید است. شکر : یکی از مواد اصلی موجود در شلهزرد است که معمولا خانوادهها به مقدار زیادی از آن در شلهزرد میریزند در حالی که به ازای هر یک گرم شکر چهارکیلو کالری باید در نظر گرفت و خوردن زیاد شلهزرد را به افراد دیابتی و آنهایی که تنگی عروق قلب دارند توصیه نمیکنیم. کره : در مورد کره موجود در شلهزرد نیز نکتهی شایان ذکر آنست که به دلیل عطر و بوی کرهی حیوانی معمولا افراد ترجیح میدهند تا به مقدار زیادی از این ماده در شلهزرد استفاده کنند و در این باره باید گفت که کره حاوی ویتامین A و D است.از انواع دسرهای دیگر مخصوص ماه رمضان می توان به : شیر برنج ،خاگینه ، شعریه و حلوا سیاه اشاره کرد.
مواد لازم
- برنج نیم دانه ایرانی : ۱ پیمانه
- شکر : ۳ پیمانه
- خلال بادام : ۳/۴ پیمانه یا ۵۰ گرم
- زعفران دم کرده : به میزان لازم
- آب : ۷_۸ پیمانه
- کره : ۵۰ گرم
- گلاب : ۱/۲ لیوان
- هل ساییده : ۱/۲ قاشق چایخوری
مراحل پخت
- مرحله ۱
برای پخت شله زرد ابتدا باید برنج را از شب قبل خیس کنید.
- مرحله ۲
برای اینکار میتوانید برنج ایرانی معطر را در گلاب خیس دهید تا عطر بهتری داشته باشد.
- مرحله ۳
روز بعد یک پیمانه برنج را با هفت پیمانه آب روی حرارت قرار دهید. (برای تهیه شله زرد، به ازای هر پیمانه برنج شما به ۷ پیمانه آب نیاز دارید).
- مرحله ۴
وقتی آب به جوش آمد، حرارت را خیلی خیلی ملایم کنید تا برنج به آرامی پخته و به اصطلاح وا برود و دانههای آن کاملا شکفته و نرم شوند.
- مرحله ۵
زعفران را در هاون ساییده و دم کنید و کنار بگذارید.
- مرحله ۶
وقتی آب برنج کم شد و دانههای برنج له شدند، زعفران دمکرده غلیظ را داخل برنجها بریزید.
- مرحله ۷
حالا شکر را کمکم اضافه کنید و در صورتی که به میزان دلخواهتان رسید دست نگهدارید و به عبارتی، تمام شکر را اضافه نکنید. اما در کل میزان شیرینی شله زرد کاملا سلیقهای است.
- مرحله ۸
وقتی برنج با شکر پخت و به غلظت رسید، گلاب را اضافه کنید.
- مرحله ۹
پس از اضافه کردن گلاب هل را اضافه کنید.بهتر است هل را نیز دم کرده و عصاره آن را در شله زرد بریزد و یا اگر نه می توانید آن به صورت درسته فقط مقداری باز کرده و داخل قابلمه بیندازید تا عطرش پخش شود و قبل از پایان پخت از قابلمه بیرون آورید.چون تنها عطر هل مورد نیاز است.)
- مرحله ۱۰
پس از ۱۰ دقیقه، کره را نیز اضافه کرده و در تمام این مدت، شله زرد را هم بزنید تا ته نگیرد.
- مرحله ۱۱
در آخر خلال بادام را اضافه کرده و در ظرف را ببندید و زیر قابلمه شعله پخشکن قرار داده و حدود ۲۰ دقیقه صبر کنید تا شله زرد با حرارت بسیار ملایم دم بکشد و جا بیفتد.
دستور تکمیلی این غذا
- میزان شکر بسته به ذائقه افراد متفاوت است. البته شیرینی شله زرد مجلسی نباید کم باشد.
- نسبت میزان برنج به شکر ۱ به ۳ است، یعنی برای یک کیلوگرم برنج ۳ کیلوگرم شکر لازم است.
- توصیه می شود شکر را مرحله به مرحله اضافه کنید و برای تست کردن میزان شیرینی شله زرد، مقداری از آن را در ظرفی بریزید و اجازه دهید کاملا خنک شود. چرا که شیرینی شله زرد پس از سرد شدن بیشتر خواهد شد.
- شکر را حتما پس از پختن برنج اضافه کنید. توجه داشته باشید که شکر با حرارت دیدن کمی آب میاندازد لذا قبل از اضافه کردن شکر به آن آب اضافه نکنید.
- هرچه میزان زعفران بیشتر باشد، شله زرد خوش عطر و خوش طعمتر میشود.
- زعفران را در چند قالب یخ حل کنید و درب ظرف را گذاشته و استراحت دهید تا به رنگ مطلوب برسد.
- بهتر است از برنج نیمدانه و معطر استفاده نمایید و برنج را از شب قبل خیس کنید.
- اضافه کردن کره به شله زرد از ترک خوردن آن بعد از سرد شدن، جلوگیری میکند.
- از پخته شدن کامل برنج اطمینان حاصل نمایید. اگر دانههای برنج در شله زرد مشخص باشند یعنی برنج کاملا پخته نشده اس.(در اصطلاح برنج باید کامل وا برود و له له شود).
- پس از سرو شله زرد در ظرف مورد نظر از تکان دادن آن بپرهیزید. چرا که تکان دادن شله زرد باعث آب انداختن آن میشود.
- شله زرد پس از سرد شدن سفتتر میشود. لذا نباید بیش از حد قوام آید. برای فهمیدن غلظت مناسب شله زرد، مقداری از آن را در ظرفی بریزید و اجازه دهید تا خنک شود، البته با تجربه زیاد نیازی به اینکار نخواهد بود.
- هیچگاه درب ظرف شله زرد را قبل از خنک شدن کامل نبندید زیرا موجب عرق کردن آن میشود.
- شلهزرد به عنوان دسر بهتر است به صورت سرد سرو شود.
- برای تزیین شلهزرد از خلال بادام، پسته، دارچین و همچنین گلسرخ استفاده کنید. طبع کلی شله زرد به دلیل وجود برنج سرد است، گرمای دارچین و زعفران آن را معتدل خواهد کرد.
- شله زرد را بیش از یک روز در یخچال نگهداری نکنید چرا که بوی یخچال را به خود جذب میکند و در ضمن کمکم سفت میشود.(البته اگر از ظرف در دار استفاده کنید می توانید بیشتر نگه داری